‘VET interessant’

Afvallen, aankomen, afvallen, afvallen, weer aankomen, afvallen, aankomen… pfff alleen al van het typen word ik moe. Misschien kijken we bij afvallen teveel naar alleen onze voeding en moeten we ons lichaam meer gaan zien als een geheel. Een geheel waarin het een invloed heeft op het ander. Aankomen en afvallen is zoveel meer dan een eenvoudig dieet. Het is bijzonder interessant. Ik neem jullie mee naar de wereld van ons VET.

Heel lang geleden toen men nog de heledag in het bos aan het jagen was om aan voeding te komen was vet zeer belangrijk. Wanneer er weinig eten werd gevangen of niks dan moest je reserves hebben. Wanneer je vet had, had je reserves. Vet werd gezien als iets positiefs. 

Er kwam een tijd dat mensen dichter bij elkaar gingen wonen. Er ontstonden dorpen. Mensen gingen zelf groenten verbouwen en jagen werd natuurlijk ook nog gedaan. Ook hier moest men nog steeds vaak terugvallen op hun reserves. Want soms mislukte de oogst of werd er niks gevangen. Bij een goede oogst kon je je vet weer wat aanvullen om de slechte tijden op te kunnen vangen.

Weer een heel stuk later zijn we in de wereld die wij nu kennen. Nu heb ik een stuk overgeslagen, daar kom ik misschien een andere keer op terug. Maar in de wereld van nu hebben we een overvloed aan voedsel. Wij zijn niet meer heel de dag op het land aan het werk of in het bos aan het jagen. Met slaap erbij zit/ of lig je bijna 19 uur per dag. Dat is een stuk minder actief dan onze voorouders. Daarnaast hebben we ook nog heel veel ongezonde voeding waar we dagelijks in de supermarkten en door reclames mee verleid en te maken krijgen. Een hele andere wereld dus.

Blijkbaar is het vet in ons lichaam belangrijk genoeg om van de oudheid mee te laten evalueren naar de tijd van nu. En dat is ook niet gek. Want vet is een van de grootste organen van ons lichaam. Orgaan? Ja vet is een orgaan.

Ons lichaam heeft brandstof nodig om te kunnen functioneren. Hiervoor gebruikt ons lichaam  suikers en vetten.  Vetten zijn de belangrijkste brandstof voor de meeste organen omdat ze de meeste energie opleveren als ze verbrand worden ( veel meer dan suikers).  Daarom heeft je lichaam graag vet op voorraad en is ons lichaam hier zuinig op.  Daarnaast vormt vet het omhulsel van onze zenuwbanen waardoor we snel kunnen denken en bewegen.

Ik heb het hier over het witte vet ( want we hebben ook bruin vet, daar kom ik later op terug).

De twee grootste massa’s vet bevinden zich in de buik rondom de organen ( buikvet) en onder de huid ( het onderhuidse vet). Het onderhuidse vet kan echt overal zitten, in je onderkin, voeten, billen en heupen bijvoorbeeld.

Ons lichaam kan vet zo goed opslaan omdat het lichaamsvet maar liefst uit 50 miljard zeer goed rekbare ballonnetjes – vetcellen- bestaan. Deze vetcellen zijn allemaal in staat om vet op te slaan en zij kunnen flink uitrekken als het moet.

Een vetcel heeft een celkern en organellen waarmee het eiwitten kan maken die een vetcel uniek maken. Daarnaast heeft vet nog een hele mooie functie. Vet kan ,doordat het zelf hormonen kan aanmaken ( waardoor het stofjes kan afgeven aan het bloed om allerlei effecten te kunnen uitoefenen op anderen organen), ook op afstand signalen afgeven aan ons brein!!! Sterker nog, vet kan voor een deel ons gedrag beïnvloeden.  Niet alleen ons eetgedrag maar ook onze stemming. Bizar he?  En natuurlijk zorgt vet voor verbranding. Wanneer je bijvoorbeeld gesport hebt, het huishouden hebt gedaan of je hebt al langere tijd niet gegeten dan kan er een stukje vetzuren afgeknipt worden van de vetcel. Deze wordt dan aan het bloed afgegeven om naar de orgaan te gaan die de energie nodig heeft.

Dankzij ons vet kunnen we dus periodes van honger overleven. Door wetenschappers is ondenkt dat vetweefsel een hormoon genaamd Leptine, kan maken en via de bloedbaan naar het verzadigingscentrum in de hersenen kan sturen ( hypocampus) om te vertellen dat we vol zitten. Het is een soort vetmeter van het lichaam!
Wanneer je veel vet in je lichaam hebt zal er ook veel Leptine aanwezig zijn in je bloed. Wanneer je weinig vet hebt zal je een lagere Leptine spiegel in je bloed hebben  en krijgt het verzadigingscentrum in je hersenen minder signalen. Hierdoor zal het lichaam maatregelen gaan nemen om de vetopslag te gaan verhogen, je krijgt honger.

Je zult je misschien nu afvragen ‘Maar waarom raken mensen met overgewicht en obesitas dan niet snel verzadigd? Ze maken toch veel Leptine aan die het hongergevoel zou moeten stillen?’ Dit kan komen door verschillende factoren: Door ontstekingen die bij overgewicht en obesitas optreden ( in de vetcel). Het gevolg hiervan is dat signalen niet meer goed naar de ontvanger in de hersenen ( de receptor ) worden doorgegeven. Hierdoor is het lastiger om de eetlust te onderdrukken.

Misschien denk je nu, geef mij dan een pil met Leptine! kan dat? Nee, buiten dat Leptine mega duur is, is er onderzocht dat het niet werkt om af te vallen omdat de verstoring van de Leptine daardoor te groot is. Wat wel blijkt te werken is dat je Leptine geeft nadat iemand veel is afgevallen. Want wanneer je veel afvalt zal je lichaam denken ‘heej ik heb minder vetcellen dan voorheen’, je lichaam wil weer terug naar hoe het was en zal bijvoorbeeld je stofwisseling gaan vertragen  en het honger gevoel gaan verhogen. Daardoor ontstaat ook vaak het jo- jo effect. De Leptine die je dan krijgt toegediend kan dit voorkomen doordat je stofwisseling bijvoorbeeld niet gaat vertragen.

De conclusie die ik hier zelf uit trek is dat wanneer je veel afvalt het heel belangrijk is om te zorgen dat je je stofwisseling hoog houdt. Zo voorkom je dat je lichaam terug wil naar hoe het was en voorkom je een jo- jo effect. En het is mogelijk hier zelf invloed op uit te oefenen.

Ik zal nog iets meer vertellen over de vetcellen.  Tijdens je kinderjaren tot in de puberteit neemt het aantal vetcellen toe. Vanaf ongeveer je 20e levensjaar blijft de hoeveelheid vetcellen in je lichaam constant. Dit is gebleken uit onderzoeksgroep uit Zweden. Kennelijk is de kindertijd de belangrijkste periode waarin het aantal vetcellen wordt vastgelegd. Bij een kind met overgewicht zal het aantal vetcellen sneller toenemen dan bij een kind zonder overgewicht. En wanneer dit overgewicht blijft bestaan , zal dit kind de rest van zijn leven doorbrengen met een groter aantal vetcellen; en raakt dit nooit meer kwijt.

Ons lichaam is erg goed in het constant houden van de aantal vetcellen in ons lichaam. Wanneer iemand bijvoorbeeld liposuctie laat doen dan gaat het lichaam op een andere plek weer net zoveel vetcellen aanmaken. Bij 40% komt het terug in de boezem. Gek he? Maar dit zag je ook bij wat ik eerder in deze blog beschreven heb, wanneer iemand veel is afgevallen wil het lichaam de stofwisseling gaan vertragen om weer terug te gaan naar de hoeveelheid vetcellen die zijn vastgelegd in de kinderjaren.

Wanneer buikvetcellen zich hebben uitgezet en het past niet meer dan gaat het vet zich verspreiden naar de organen. Wanneer dat gebeurd hebben de organen daar last van en hebben meer moeite met communiceren en functioneren. Wanneer dit gebeurd heb je kans om diabetes te ontwikkelen ( kort gezegd. )

Wanneer je BMI te hoog is >25 of je buikomtrek , bij mannen, groter dan 94cm  en bij vrouwen groter dan 80cm is heb je waarschijnlijk overgewicht en dus teveel vet.

Zoals eerder gezegd communiceert je vet met je brein wanneer er ergens brandstoffen nodig zijn. Bij sommige mensen is het hersengebied beschadigd waar deze communicatie plaatsvindt waardoor het vetweefsel de vetzuren zoveel mogelijk vasthoud. Hierdoor ontstaat een extreem honger gevoel en zal leiden tot overgewicht. Dit is natuurlijk niet bij iedereen het geval, maar dat sommige mensen denken dat overgewicht puur komt door wat je in je mond stopt is te kort door de bocht. Het kan ook met Leptine of andere hormonen of gebieden te maken hebben die met het verzadigingsgevoel/ hongergevoel te maken hebben. Stop dus alsjeblieft met mensen  met overgewicht te discrimineren en  met een te kortzichtige mening hebben over mensen met overgewicht. Ja er moet iets aan overgewicht en diabetes gedaan worden, preventief het liefst. Want voorkomen is beter dan genezen. Maar nee het is niet altijd zo makkelijk als sommige denken.

Wat bij jou werkt om af te vallen is voor iedereen anders. De een valt beter af als de koolhydraten iets beperkt worden de ander valt bijvoorbeeld beter af wanneer het vet beperkt wordt. Dit zal ik samen met mijn klanten onderzoeken.

Leuk dat al mijn vet goede functies heeft maar kan ik dan wel vet kwijtraken?

Een gezonde levensstijl gaat helpen bij het verliezen van vet. Je moet opzoek naar de juiste gebruiksaanwijzing/ balans voor jouw lichaam. 

– Om te beginnen is het dus goed je aan de voedingsadviezen te houden die ik  je geef.
– Beweeg
– Zorg voor voldoende slaap
– Regelmaat en structuur
– Aandacht voor je metabolisme/ je stofwisseling
– Probeer bewerkte voedingsproducten zo veel mogelijk te  laten staan.

-Nog kort wil ik ingaan op het bruine vet. Wat we leren van de studies over bruin vet is dat bruin vet de potentie heeft om de stofwisseling te versnellen en onze ( witte) vetmassa te verminderen. Bruin vet zet calorieën om in warmte en kan je op die manier helpen vet te verliezen. Omdat bruin vet zo gevoelig is voor kou is het eenvoudig om dagelijks je bruin vet te trainen. Dit kan op de volgende manieren:

– dagelijks enkele minuten koud ‘afdouchen’
– af en toe een koud bad nemen
– de verwarming een paar uurtjes per dag enkele graden lager zetten zonder een trui aan te trekken
– kinderen vaker zonder jas buiten laten spelen ( kinderen worden niet verkouden van kou maar van een virus)
– niet in de sportschool maar buiten sporten en op de fiets naar je werk gaan. 
– rode peper eten en groente thee en koffie drinken

Het is niet erg om het af en toe koud te hebben!

 

Vet is een interessant orgaan niet? Om te weten hoe je kunt afvallen op een gezonde manier moet je mijn inziens verder kijken dan voeding. Wil je mijn visie over een gezonde levensstijl en afvallen lezen, kijk dan op www.devoedingsadvocado.nl bij missie&visie.

 

Geschreven door:
Liselotte Verbeek

leefstijlconsulent/ gewichtsconsulent
www.devoedingsadvocado.n